Michał Surówka
adwokat
SURÓWKA Kancelaria Adwokacka
Odszkodowanie za opóźniony lot – Jak uzyskać odszkodowanie za odwołany lot z przesiadką?
PODKREŚLAMY, ŻE KANCELARIA NIE UDZIELA NIEODPŁATNYCH PORAD PRAWNYCH, A ZA PRZYJĘCIE DO PROWADZENIA SPRAWY ODSZKODOWANIA ZA OPÓŹNIONY LUB ODWOŁANY LOT POBIERA, Z GÓRY, HONORARIUM RYCZAŁTOWE (A NIE TZW. SUCCESS FEE, CZYLI PROCENT OD UZYSKANEGO ODSZKODOWANIA).
W PRZYPADKU CHĘCI UZYSKANIA INDYWIDUALNEJ KONSULTACJI Z OMAWIANEGO ZAKRESU NALEŻY KONTAKTOWAĆ SIĘ Z KANCELARIĄ WYŁĄCZNIE DROGĄ MAILOWĄ, POD ADRESEM:
adwokat.m.surowka@kancelariasurowka.pl
Odszkodowanie za opóźniony lot to temat, który budzi wiele emocji i wątpliwości wśród osób podróżujących samolotami. Przesunięcia w kalendarzu wywołane tego rodzaju nieoczekiwaną sytuacją niosą za sobą, nierzadko, poważne konsekwencje, w tym finansowe. Dotknięci nimi pasażerowie potrzebują rzetelnych informacji na temat tego, jak uzyskać odszkodowanie za opóźniony lot. Przed podobnego rodzaju dylematem stają osoby, których podróż samolotem została odwołana. W niniejszym artykule wyjaśniamy najistotniejsze kwestie związane z uzyskiwaniem odszkodowania za opóźniony lub odwołany lot.
Kiedy należy nam się odszkodowanie za opóźniony lot?
Opóźnienie samolotu potrafi w znaczący sposób pokrzyżować nam plany, dlatego odszkodowanie za tego rodzaju niedogodność wydaje się słusznym następstwem. Powstaje jednak pytanie: w jakiej sytuacji uzyskanie takiego odszkodowania jest możliwe oraz ile ono może wynosić? Przyjrzyjmy się temu, jakie regulacje wiążą się z zagadnieniem opóźnionego lotu na terytorium Unii Europejskiej oraz poza nim.
Na podstawie Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 roku podstawowym warunkiem skutecznego dochodzenia odszkodowania za opóźnienie lotu jest to, aby samolot wylądował na lotnisku docelowym co najmniej trzy godziny (czyli równe trzy godziny lub więcej) później, niż było to zaplanowane w podanym rozkładzie lotu. Ten minimalny czas opóźnienia nie wynika z żadnego przepisu rozporządzenia, lecz z przyjętej i wiążącej jego wykładni, stosowanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Jeżeli ten podstawowy warunek jest spełniony, to należy ustalić odległość pomiędzy lotniskiem startowym naszego lotu a lotniskiem docelowym, bo jest to niezbędne do stwierdzenia, jakiej kwoty odszkodowania możemy się domagać od linii lotniczych. I tak, w przypadku:
- lotu o długości do 1500 kilometrów, gdy start lub lądowanie odbywa się na terytorium Unii Europejskiej, odszkodowanie wynosi 250 euro dla każdego z pasażerów opóźnionego lotu (zarówno dorosłego, jak i dziecka), czyli na głowę pasażera;
- lotu, w zakresie którego start oraz lądowanie odbywają się na terytorium Unii Europejskiej i wynoszącego ponad 1500 kilometrów, odszkodowanie wynosi 400 euro dla każdego z pasażerów opóźnionego lotu (zarówno dorosłego, jak i dziecka), czyli na głowę pasażera;
- lotu, w zakresie którego start albo lądowanie (czyli tylko jedno z nich) odbywa się poza terytorium Unii Europejskiej, a jego długość wynosi ponad 1500 kilometrów, ale nie więcej niż 3500 kilometrów, odszkodowanie wynosi również 400 euro dla każdego z pasażerów opóźnionego lotu (zarówno dorosłego, jak i dziecka), czyli na głowę pasażera;
- lotu, którego długość wynosi ponad 3500 kilometrów i w przypadku którego start albo lądowanie (czyli tylko jedno z nich) odbywa się poza terytorium Unii Europejskiej, odszkodowanie wynosi 600 euro dla każdego z pasażerów opóźnionego lotu (zarówno dorosłego, jak i dziecka), czyli na głowę pasażera.
Zdając sobie sprawę z tego, jak ta odległość między lotniskami wpływa na odszkodowanie za opóźniony lot, warto ustalić, w jaki sposób ten dystans obliczyć.
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Jak obliczyć długość (dystans) lotu do odszkodowania za jego opóźnienie?
Odległości, o których wspomniałem wcześniej powinny być zmierzone metodą trasy po tzw. ortodromie, czyli według najkrótszej drogi (w linii prostej) pomiędzy lotniskiem startowym a lotniskiem docelowym.
W tym celu można skorzystać z internetowych kalkulatorów, które pozwalają dość dokładnie określić odległość pomiędzy danymi lotniskami. Takie wyliczenie należy sobie wydrukować i zachować, bo może się ono przydać w sytuacji, w której – w ewentualnym postępowaniu sądowym – linie lotnicze będą negować wskazaną przez nas odległość.
Odszkodowanie za odwołany lot – w jakiej sytuacji nam się należy?
Inną kwestią, która interesuje wielu pasażerów, jest odszkodowanie za odwołany lot. W przypadku odwołania lotu, w zakresie odszkodowania, obowiązują zasady, w zakresie odległości, kwot, miejsc startu i destynacji, identyczne z tymi, które wskazałem w kontekście opóźnionego lotu. Istnieją jednak pewne wyjątki od tej reguły – mowa o sytuacjach, w których:
- zostaliśmy poinformowani o odwołaniu lotu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu,
- zostaliśmy poinformowani o odwołaniu lotu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano nam zmianę planu podróży, umożliwiającą nam wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do naszego miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu,
- zostaliśmy poinformowani o odwołaniu lotu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano nam zmianę planu podróży, umożliwiającą nam wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do naszego miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.
O ile więc linie lotnicze nie staną na wysokości zadania i nie skorzystają z którejś z opcji, które wymieniłem w powyższych punktach, przysługuje nam prawo do dochodzenia od nich odszkodowania za odwołany lot na zasadach, które opisałem w punkcie dotyczącym odszkodowania za opóźniony lot.
Jak uzyskać odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot? Przedawnienie roszczenia o odszkodowanie.
Z dniem 1 kwietnia 2019 roku weszły w życie zmiany, które znacząco przetasowały mechanizmy dochodzenia odszkodowania za opóźniony lub odwołany lot.
Po pierwsze uchylono kategoryczne, nadające się do egzekwowania przepisy, które umożliwiały Urzędowi Lotnictwa Cywilnego zobowiązanie linii lotniczej do wypłacenia pasażerowi należnego mu odszkodowania.
Po drugie ostatecznie rozstrzygnięto, że roszczenie pasażera o odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot przedawnia się, co do zasady, z upływem 1 roku od dnia, w którym opóźniony lot się odbył, bądź też od dnia, w którym miał nastąpić lot odwołany. Wynika to z art. 205c ust. 7 ustawy Prawo lotnicze. Ta kwestia budziła przez lata największe rozbieżności, z czego wynikały różne rozstrzygnięcia sądów w poszczególnych sprawach.
Niezależnie od powyższych zmian pierwszą czynnością jaką należy wykonać po ochłonięciu po podróży jest przygotowanie wezwania do zapłaty, w którym należy kompleksowo opisać stan rzeczy, wskazać dane lotu, godziny, odległości i inne okoliczności.
Jak uzyskać odszkodowanie za odwołany lot? Jako adwokat Kraków ze sporym doświadczeniem w tego typu sprawach jestem zwolennikiem przygotowywania pełnego i kompleksowego wezwania do zapłaty, zawierającego również uzasadnienie prawne, a następnie przesyłania go do siedziby linii lotniczych pocztą tradycyjną, za potwierdzeniem odbioru. Dzięki niemu możemy z łatwością wykazać ewentualny upływ ustawowych 30 dni od dnia doręczenia, które linie lotnicze mają na rozpatrzenie naszego wezwania. Dotyczy to zarówno państwowych przewoźników, takich jak Polskie Linie Lotnicze LOT, czy Lufthansa, jak i tzw. tanich linii lotniczych, czyli np. Ryanair, Wizz Air, czy Enter Air.
Decyduje o tym czysto praktyczne podejście do rzeczy, ponieważ sztampowe, kilkuzdaniowe reklamacje formułowane zazwyczaj zarówno przez samych pasażerów, jak i przez firmy skupiające się wyłącznie na taśmowym dochodzeniu tego rodzaju odszkodowań, budzą w działach reklamacyjnych linii lotniczych pokusę zbywania pasażerów, powoływania niemających związku z rzeczywistością wymówek, zmierzających co najmniej do teoretycznie ugodowego, a praktycznie niemal siłowego rozwiązania, na zasadzie postawienia pasażera pod ścianą, doprowadzenia go do zupełnie nieuzasadnionego w rzeczywistości obniżenia roszczeń.
Kiedy przedstawiciel przewoźnika dojdzie do przekonania, na podstawie np. wymiany korespondencji mailowej z pasażerem, że nie zna on swoich uprawnień i stwierdzi, że – w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania – taki pasażer raczej nie będzie kontynuował sprawy, może chętniej zaryzykować i odmówić wypłaty odszkodowania albo takiego pasażera po prostu zignorować, co często ma miejsce w przypadku niektórych linii lotniczych.
Nasza sprawa o odszkodowanie od linii lotniczych może się jednak skończyć już na etapie rzetelnego wezwania do zapłaty, ewentualnie twardych negocjacji, w których będziemy musieli uświadomić przedstawicielom przewoźnika, że znamy swoje uprawnienia, wiemy kiedy linie lotnicze rzeczywiście mają prawo odmówić wypłaty etc. W przypadku jednak, jeżeli wezwanie do zapłaty lub dalsze negocjacje nie odniosą skutku, przewoźnik nas zignoruje lub bezzasadnie odmówi wypłaty, mamy dwie następujące drogi dalszego działania.
- Skorzystanie z pomocy Rzecznika Praw Pasażerów, który rozpatrzy naszą sprawę w trybie ustawy o pozasądowym rozstrzyganiu sporów konsumenckich. Ta procedura, właśnie z dniem 1 kwietnia 2019 roku, zastąpiła postępowanie ze skargi do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego mającego możliwość zobowiązania przewoźnika do wypłaty na rzecz pasażera konkretnie określonej kwoty w konkretnie określonym terminie. Zaletą postępowania przed Rzecznikiem jest to, że skargę do niego możemy złożyć bezpłatnie. Zasadniczym minusem tego postępowania jest jednak to, że linia lotnicza nie ma żadnego obowiązku brania udziału w tym postępowaniu, a jeżeli już formalnie weźmie w nim udział, to Rzecznik nie ma żadnej możliwości wpływania na jego stanowisko, nie może też wydać żadnej wiążącej decyzji, na podstawie której moglibyśmy się domagać odszkodowania. Jedynym straszakiem dla przewoźnika może być ewentualnie groźba kary za naruszenie naszych uprawnień nałożona przez Prezesa ULC. Właśnie z tych względów warto poważnie przemyśleć zrezygnowanie z kierowania sprawy do Rzecznika i skorzystać z opcji drugiej.
- Wystąpienie z pozwem cywilnym przeciwko liniom lotniczym, które ewentualnie może być poprzedzone zawezwaniem przewoźnika do tzw. próby ugodowej. Złożenie pozwu nie tylko przerywa nam bardzo krótki, bo roczny, bieg przedawnienia, ale umożliwia też skuteczne dochodzenie od linii lotniczych również odsetek za opóźnienie (liczonych już od opływu 30 dnia od daty doręczenia wezwania do zapłaty) oraz kosztów zatrudnienia adwokata, które ustala się z uwzględnieniem szeregu czynników, w tym np. kwoty, jakiej będziemy od przewoźnika dochodzić.
W niektórych sprawach niewykluczone, że sąd wyda tzw. nakaz zapłaty bez przeprowadzania nawet jednej rozprawy. Niezależnie od trybu postępowania prawomocny nakaz zapłaty, czy też prawomocny wyrok sądu stanowią tytuły egzekucyjne i na ich podstawie możemy konsekwentnie egzekwować należności od linii lotniczych, oczywiście w przypadku braku ich dobrowolnego przez nie uregulowania.
Warto pamiętać, że brak karty pokładowej nie pozbawia nas prawa dochodzenia swoich roszczeń. Możemy przecież udowodnić, że byliśmy pasażerami lotu za pomocą zeznań świadków, możemy też złożyć w pozwie wniosek o zobowiązanie linii lotniczych do przedstawienia listy pasażerów.
Nie ma także przeszkód aby kilka osób (np. podróżująca wspólnie rodzina czy przyjaciele) dochodziło swoich roszczeń w jednym pozwie.
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Kiedy linie lotnicze mogą odmówić wypłaty odszkodowania?
Rozważając to, jak uzyskać odszkodowanie za opóźniony bądź odwołany lot, należy wziąć pod uwagę różne scenariusze. Warto pamiętać o tym, że linie lotnicze mogą skutecznie odmówić nam wypłaty odszkodowania (o ile spełniliśmy kryteria, o których pisałem wcześniej) tylko w naprawdę wyjątkowych sytuacjach. Zgodnie z rozporządzeniem, które przywołałem zobowiązania przewoźników lotniczych powinny być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.
Jeżeli zatem doszło do opóźnienia, ponieważ np. samolot na naszej trasie lata w systemie tam i z powrotem, a jego poprzedni lot został opóźniony na skutek panujących wtedy warunków meteorologicznych, co rzutuje w konsekwencji na nasz lot, to taka sytuacja nie kwalifikuje się jako wydarzenie nadzwyczajne, któremu nie można było zapobiec. Nie możemy ponosić odpowiedzialności za rozwiązania rozkładowe przyjęte przez przewoźnika, zaplanowanie przez niego za krótkich odstępów pomiędzy lotami etc. Każdy przypadek opóźnienia powinien być jednak zbadany i rozpatrzony indywidualnie, albowiem aby doszło do skutecznego zwolnienia się linii lotniczej z odpowiedzialności odszkodowawczej za opóźniony lub odwołany lot, muszą zostać łącznie spełnione trzy odrębne warunki i ciężar udowodnienia ich spełnienia obciąża nie pasażera lecz linie lotnicze.
Z powyższych względów należy ze zdecydowaniem podchodzić do przypadków, w których linie lotnicze – znam takie przypadki z praktyki – proponują pasażerowi np. wypłacenie kwoty 250 euro (podczas gdy zgodnie z zasadami, które opisałem wyżej należy mu się np. kwota 400 euro), wskazując na przykład, że istnieje prawdopodobieństwo, że lot opóźnił się wskutek nadzwyczajnych okoliczności.
Ogólnik? Tak. Ma pokrycie w rzeczywistości? Zdecydowanie nie zawsze. Czy warto się pod wpływem takiego wybiegu przewoźnika zgadzać na obniżenie odszkodowania? Tylko w nielicznych przypadkach, po przeprowadzeniu gruntownej analizy sprawy.
Jako SURÓWKA Kancelaria Adwokacka proponujemy profesjonalną pomoc w sprawach związanych z dochodzeniem odszkodowań za opóźniony lub odwołany lot. W naszej ofercie znajdują się również usługi z takich obszarów jak:
Przeczytaj również:
Potrzebujesz pomocy prawnej?
W celu uzyskania szczegółowych informacji, adekwatnych do realiów konkretnej sprawy, która dzieje się w dowolnym miejscu kraju, a zwłaszcza na terenie województwa małopolskiego, ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa, a także województw śląskiego, świętokrzyskiego lub podkarpackiego, warto zajrzeć do zakładki kontakt.